COP28: A RENEWED EMPHASIS ON ENERGY EFFICIENCY
Hiệu Quả Năng Lượng Góp Phần Bảo Vệ Hành Tinh Xanh

Một trong những thành tựu quan trọng của COP28 (diễn ra tại UAE) là cam kết tăng gấp ba lần năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi tỷ lệ tiết kiệm năng lượng vào năm 2030. Cho đến nay, 123 quốc gia đã đặt bút ký kết vào chương trình này, bao gồm cả EU và Hoa Kỳ (mặc dù danh sách này vắng bóng Ấn Độ và Trung Quốc), chính thức thúc đẩy chính sách quan trọng đối với các quốc gia có tham vọng cải thiện chất lượng khí hậu trên hành tinh xanh. Trong đó, yếu tố hiệu quả năng lượng nổi lên như một trong những khía cạnh ấn tượng, theo đánh giá của các chuyên gia.

H

ầu hết giới truyền thông đều đang tập trung vào khía cạnh ‘ba năng lượng tái tạo’ của cam kết, trong khi Hiệu quả năng lượng – một lĩnh vực từ lâu đã bị các nhà hoạch định chính sách bỏ qua – có phần bị xem nhẹ. Tuy nhiên, một chuyên gia tại COP28 ở Expo City Dubai là Jonathan Maxwell, Giám đốc điều hành và đối tác sáng lập của Sustainable Development Capital (SDCL), một công ty ngân hàng đầu tư tài trợ cho dự án tiết kiệm năng lượng, lại có ý kiến hoàn toàn trái ngược.

Theo cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, hiệu quả năng lượng là việc dùng ít năng lượng hơn để thực hiện cùng một chức năng. Thiết bị, máy móc đạt hiệu quả năng lượng khi dùng ít điện, nước, hoặc khí đốt để làm cùng một việc. Maxwell cho biết: “Hiệu quả năng lượng thực sự là nguồn giảm phát thải khí nhà kính lớn nhất, nhanh nhất và rẻ nhất. Nếu như đó là nội dung của toàn bộ quá trình thảo luận tại COP thì đây chắc chắn là điều giá trị nhất các nước đạt được thông qua các cuộc thảo luận này”.

SDCL được thành lập vào năm 2007 và hiện quản lý tài sản trị giá hơn 2 tỷ USD trên hơn 50 khoản đầu tư ở Anh, Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Á. Maxwell thành lập công ty sau khoảng thời gian làm việc tại Cơ sở hạ tầng HSBC, nơi ông đã chứng kiến sự suy thoái môi trường ở Trung Quốc do sự phát triển nhanh chóng bắt đầu có tác động mạnh đến mức có thể đo lường được đối với GDP.

“Tôi quyết định thành lập một tổ chức tài chính chuyên dụng để tập trung vào cơ sở hạ tầng môi trường”. Ông cũng cho biết thêm rằng hiệu quả sử dụng năng lượng đã trở thành trọng tâm của SDCL vì đây là “lời giải quan trọng cho bài toán giảm thiểu cacbon”.

Một báo cáo được Cơ quan Năng lượng Quốc tế công bố ngay trước COP28 tính toán rằng – nếu thế giới thực hiện cam kết tăng gấp đôi tỷ lệ sử dụng năng lượng hiệu quả cho đến năm 2030 – thì hiệu quả sử dụng năng lượng sẽ góp phần giảm tới 50% tổng lượng khí thải CO2 phát ra.

Maxwell cho biết, hiệu quả sử dụng năng lượng đã phần nào gây được sự chú ý lớn trong giới chính sách hai năm qua do cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu, và đặc biệt là do nỗ lực chính sách của EU nhằm giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga càng sớm càng tốt. Ông cho biết thêm, những lo ngại mới về an ninh năng lượng do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt ở Mỹ – chẳng hạn như Siêu bão Sandy và Bão Ida – cũng đã góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Các tác giả của báo cáo IEA đồng tình: “Cuộc khủng hoảng năng lượng rõ ràng đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng, trong đó việc thực hiện chính sách tiết kiệm năng lượng là trọng tâm trong các sáng kiến của chính phủ. Hiệu quả năng lượng hiện đang nhận được sự quan tâm mạnh mẽ trên toàn cầu của các nhà hoạch định chính sách nhằm thừa nhận vai trò quan trọng của nó trong việc tăng cường an ninh năng lượng và khả năng chi trả”.

Báo cáo cũng nhấn mạnh các vùng lãnh thổ bao gồm EU, Hoa Kỳ, Türkiye và Vương quốc Anh đã ghi nhận mức tăng hiệu quả sử dụng năng lượng là hơn 4% trong năm qua. Các tác giả cho biết thêm, nếu thế giới tăng gấp đôi mức cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng hàng năm hiện tại là 2% mỗi năm cho đến năm 2030, chúng ta có thể kỳ vọng mức giảm phát thải 7GtCO2 vào năm 2030, hóa đơn năng lượng ở các nền kinh tế tiên tiến giảm 1/3 và tạo thêm 4,5 triệu việc làm so với hiện nay.

Maxwell tin rằng cũng có sự quan tâm đáng kể của doanh nghiệp trong việc thúc đẩy hiệu quả sử dụng năng lượng.

Nhiều công ty lớn nhất thế giới hiện đã cam kết thực hiện các mục tiêu theo cách thật sự quyết liệt. Qua đó, ta có thể thấy hiệu quả năng lượng là cách hiệu quả để cắt giảm chi phí và cải thiện an ninh năng lượng cũng như khả năng phục hồi.

Không giống như các chương trình nghị sự khác đang được thúc đẩy tại COP28 như thích ứng với khí hậu hoặc dự báo thiệt hại, các chương trình đầu tư cho hiệu quả năng lượng dường như đơn giản hơn nhiều. Maxwell đưa ra hai ví dụ thực tế: thứ nhất là năm 2012 chỉ có 2% hệ thống chiếu sáng là đèn LED; hiện con số đó là 60%, là kết quả của nỗ lực chính sách toàn cầu. Thứ hai là một ví dụ về dự án kinh doanh của chính SDCL khi được ngân hàng Santader ở Anh ủy quyền để thay thế 90.000 bóng đèn trên hơn 800 tòa nhà trong khuôn viên ngân hàng. Chi phí dự án sẽ thấp hơn so với dự kiến ban đầu khi ngân hàng không đầu tư vào hệ thống chiếu sáng mới. “Dự án này là một chiến thắng vẻ vang cho cả chúng tôi lẫn Santander – một điều rất hiếm trong kinh doanh”.

Hơn 90% khoản đầu tư của SDCL được dùng để tài trợ cho các dự án trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng. Nhằm mang lại ‘lợi thế cạnh tranh’, công ty cũng đầu tư vào các tổ chức tiên phong trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng, bao gồm sản xuất những dạng pin nhiệt và lưu trữ chất lỏng mới, cùng nhiều thứ khác.

Maxwell cho biết thêm: “Những gì chúng tôi làm khác với đầu tư cơ sở hạ tầng thông thường, bởi vì chúng tôi phải có trình độ chuyên môn nội bộ nhất định. Có những công ty dịch vụ khác cũng làm những gì chúng tôi làm, nhưng có rất ít công ty tích hợp thành công các nhà đầu tư phát triển như chúng tôi.