THE FUTURE OF FASHION IS LAB-GROWN Tương Lai Của Thời Trang Nằm Trong Phòng Thí Nghiệm

Không có gì đáng ngạc nhiên khi thời trang vẫn là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm lớn nhất toàn cầu. Có rất nhiều yếu tố trong ngành thời trang góp phần vào việc này, từ thói quen đốt vải cũ hoặc hàng tồn kho đến việc sử dụng cạn kiệt các nguồn tài nguyên không thể tái tạo, nhưng một trong những lý do quan trọng nhất là việc sử dụng các vật liệu nguy hiểm như polyester, viscose hoặc nylon – những thủ phạm chính chịu trách nhiệm cho tình trạng ô nhiễm. Tình trạng này đã thôi thúc toàn bộ ngành công nghiệp thời trang phải kết hợp tính sáng tạo và khoa học với hy vọng tìm ra những cải tiến về dệt may nhằm thay thế cho những loại vật liệu độc hại này.

DA NẤM

ải giả da được làm từ nấm là cải tiến mới nhất của ngành thời trang nhằm giảm thiểu việc sử dụng da động vật thật. Các công ty như MycoWorks, Mylo và Bolt Threads đã nghĩ ra cách biến sợi nấm, sợi từ cấu trúc rễ của nấm, thành một loại vải mô phỏng theo hình dáng và cảm giác của da động vật thật, trong khi độ bền không thay đổi.

Ngành công nghiệp da từ lâu đã không có được cái nhìn thiện cảm của công chúng. Theo PETA, ngoài việc phải giết động vật để lấy da, ngành công nghiệp da còn yêu cầu hoạt động chăn nuôi rộng rãi dẫn đến nạn phá rừng quy mô lớn và sản xuất khí thải quá mức. Không chỉ vậy, quá trình thuộc da còn có hại cho môi trường. Da động vật sẽ được chà sạch khỏi vi khuẩn hoặc chất xơ để ngăn cản sự phân hủy và sau đó được nhuộm. Hành động này tạo ra một lượng lớn hóa chất độc hại, bao gồm các chất ô nhiễm liên quan đến crom thường được thải vào nguồn nước địa phương và được người dân xung quanh trực tiếp tiêu thụ, từ đó gây ra các vấn đề về hô hấp và tăng nguy cơ ung thư phổi.

Ngay cả da tổng hợp cũng gây ra những tác hại riêng cho môi trường. Thường được làm từ các vật liệu gốc nhựa như polyurethane (PU) hoặc polyvinyl clorua (PVC), da tổng hợp cũng tạo ra một lượng lớn hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất và cần nhiều năm để phân hủy.

Sự xuất hiện của da nấm được coi là yếu tố thay đổi cuộc chơi thời trang bền vững. Trong một cuộc phỏng vấn với Fast Company, MycoWorks tuyên bố rằng trong khi một đôi giày da thải ra 33 pound carbon dioxide, thì việc sản xuất da nấm lại trung hòa carbon.

Những loại nấm cần thiết để tạo ra da được trồng thành lớp trong nhà và được kiểm soát với độ ẩm và nhiệt độ nhất định. Mùn cưa và vật liệu hữu cơ được sử dụng để hỗ trợ quá trình trồng nấm. Trong vòng vài tuần, nấm sẽ sẵn sàng để được thu hoạch, sau đó được xử lý và nhuộm thành da may sẵn.

Các vật liệu còn sót lại từ quá trình sản xuất có thể được ủ phân và tái sử dụng để bắt đầu lại quá trình làm da mới – một sự khác biệt lớn so với ngành công nghiệp da đòi hỏi nguồn tài nguyên khổng lồ không thể tái tạo.

Da nấm xuất hiện lần đầu trong làng thời trang khi Hermes hợp tác với MycoWorks để tạo ra chiếc túi xách sang trọng mang tên “Victoria” vào năm 2021. Stella McCartney, nổi tiếng với chính sách chống sản phẩm có nguồn gốc từ động vật, cũng hợp tác ra mắt chiếc túi xách sang trọng làm từ da nấm cùng Mylo trong show diễn Xuân Hè 2022.

SỢI TỔNG HỢP SINH HỌC

Sợi tổng hợp như polyester hoặc nylon, là một trong những vật liệu được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới. Vox báo cáo rằng ngày nay, gần 60% chất liệu tạo nên quần áo của chúng ta là sợi tổng hợp. Điều này gây ra mối lo ngại nghiêm trọng về môi trường và chủ yếu là do các sợi tổng hợp này được làm từ nhựa.

Những vật liệu làm từ nhựa này thải ra vô số hạt vi nhựa trong suốt vòng đời của nó. Các hạt vi nhựa phải mất hàng trăm năm để phân hủy và nếu tích tụ có thể gây ra mối đe dọa độc hại cho môi trường, đặc biệt là đại dương.

Tờ New York Times đưa tin các nhà khoa học ước tính có 9,25 đến 15,86 triệu tấn vi nhựa hiện đang trôi nổi dưới đáy đại dương và 35% trong số đó có nguồn gốc từ sợi tổng hợp. Ô nhiễm vi nhựa từ quần áo thường xảy ra nhất trong quá trình giặt, nơi nước thải có chứa vi nhựa được dẫn vào các tuyến đường thủy địa phương và cuối cùng thải ra đại dương.

Chưa kể sợi tổng hợp được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch không thể tái tạo, như dầu mỏ – mặc dù vấn đề này đã được ngành thời trang giải quyết phần nào bằng cách thúc đẩy sử dụng nhựa tái chế. Vào năm 2020, Adidas thông báo rằng họ sẽ bắt đầu sản xuất giày chỉ sử dụng nhựa tái chế. Mặc dù việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch có thể giảm đáng kể nhưng những loại nhựa tái chế này vẫn thải vi nhựa độc hại vào môi trường.

Một bước quan trọng để giải quyết vấn đề này đã được thực hiện khi công ty công nghệ sinh học Kintra Fibers thông báo rằng họ đã phát triển thành công một loại sợi tổng hợp dựa trên công nghệ sinh học và hoàn toàn có thể phân hủy tự nhiên, được làm từ đường để tái tạo tính linh hoạt của polyester, nylon và spandex.

Loại sợi tổng hợp sinh học này được tạo ra bằng kỹ thuật tương tự như khi tạo ra sợi tổng hợp thông thường, thông qua một loạt quy trình kéo sợi nóng chảy. Nhưng thay vì sử dụng dầu mỏ, loại sợi này được tạo ra bằng đường có nguồn gốc từ ngô và lúa mì.

Theo Kintra, loại sợi tổng hợp sinh học này không tạo ra vi hạt nhựa vì nó có khả năng phân hủy tự nhiên trong môi trường ủ phân hiếu khí. Điều này đồng nghĩa với việc miễn là có luồng oxy tự do, quần áo được làm bằng sợi tổng hợp dựa trên sinh học này có thể được tái chế thành phân bón.

Công ty hiện đang nỗ lực tung ra bộ sưu tập quần áo sử dụng sợi tổng hợp sinh học với sự hợp tác của thương hiệu Pangaia.