GRICHA SAFARIAN
Doanh Nhân Bỉ Và Duyên Nợ Cùng Cacao Việt

Hạt cacao là một “kho báu” của đất nước hình chữ S, thế nhưng sau rất nhiều năm loay hoay phát triển mà chúng ta vẫn chưa tìm được cho loại nguyên liệu này một vị trí xứng đáng trên thị trường toàn cầu. Thật may thay trong những năm tháng sơ khai, ngành cacao Việt Nam đã gặp được Gricha Safarian – vị doanh nhân đến đây từ năm 1993 để bắt đầu một chuyến hành trình không tưởng: đi tìm chỗ đứng cho cacao Việt trên bản đồ thế giới. Vượt qua vô vàn khó khăn ban đầu, Gricha Safarian và Puratos Grand-Place Indochina do ông dẫn dắt trở thành cái tên dẫn đầu không chỉ với chất lượng sản phẩm mà còn ở đường lối phát triển bền vững.

TẠI SAO ÔNG LẠI LỰA CHỌN GẮN BÓ VỚI CÂY CACAO NÓI CHUNG CŨNG NHƯ NHỮNG DỰ ÁN VỀ CACAO TẠI VIỆT NAM NÓI RIÊNG?

Đây là một câu chuyện rất tình cờ. Năm 1993, khi tôi lần đầu đến thăm Việt Nam, ngay lập tức sự mến khách của người dân địa phương và nhiều chính sách hỗ trợ của nhà nước cho các nhà đầu tư nước ngoài đã thúc đẩy tôi phải quay lại đất nước này. Việt Nam đã mang đến cho tôi cơ hội được thử nghiệm mô hình kinh doanh mới cho chuỗi cung ứng cacao và sô cô la, với định hướng phát triển theo chiều dọc ngay tại đất nước sản xuất cacao. Đến nay, chúng tôi đã đạt được những thành tựu cải tiến mà nhờ đó chúng tôi có thể đi trước bất cứ ai trong ngành nhờ vào sự thử nghiệm này.

THEO ÔNG THÌ NGÀNH CACAO ĐANG ĐỐI MẶT VỚI NHỮNG THÁCH THỨC GÌ?

Có rất nhiều thách thức hiện hữu trong ngành cacao mà cụ thể phải kể đến việc thiếu sự quan tâm đến chất lượng cacao, bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho những người nông dân trồng cacao. Ngoài ra, trái cacao còn chưa được chăm sóc hợp lý (hoàn toàn bất đồng với ngành công nghiệp rượu vang). Cuối cùng, hoạt động bảo vệ rừng còn chưa được chú trọng và người nông dân chưa có được nguồn thu nhập xứng đáng.

PURATOS GRAND-PLACE INDOCHINA HIỆN ĐANG NẮM GIỮ 65% THỊ PHẦN CHOCOLATE TẠI VIỆT NAM. ÔNG CÓ THỂ CHIA SẺ VỚI ĐỘC GIẢ DELUXE VIETNAM VỀ NHỮNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH MÀ CÔNG TY ĐÃ THỰC HIỆN ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC CON SỐ ẤN TƯỢNG NÀY?

Chúng tôi luôn luôn tâm niệm rằng “Không bao giờ bỏ cuộc” bên cạnh việc “đột phá và đổi mới” trong chuỗi cung ứng, thông qua việc mạnh dạn thử nghiệm những thứ chưa bao giờ thực hiện trước đây. Chúng tôi tạo ra các sản phẩm độc đáo nên không ngạc nhiên khi “quả ngọt” thu nhận được chính là thị phần lớn mạnh áp đảo các tên tuổi khác trên thị trường.

CHƯƠNG TRÌNH CACAO-TRACE HIỆN NAY CÓ CÒN ĐƯỢC ÔNG DUY TRÌ THỰC HIỆN? CHO ĐẾN NAY, CACAO-TRACE ĐANG ĐƯỢC ÁP DỤNG TẠI BAO NHIÊU QUỐC GIA?

Cacao-Trace được khởi nguồn ở Việt Nam vào năm 2008 và trải qua nhiều lần cải tiến thì hiện nay chúng tôi đang vận hành chương trình theo những tiêu chuẩn đồng nhất ở nhiều quốc gia như Việt Nam, Philippines, Papua New Guinea, Cameroon, Bờ Biển Ngà, Uganda, Mexico và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Chúng tôi có thể tự tin khẳng định đây là chương trình tìm nguồn cung ứng cacao tốt nhất trên thế giới hiện nay.

MỘT CHƯƠNG TRÌNH KHÁC DO ÔNG THỰC HIỆN LÀ CENTER FOR DISRUPTIVE INNOVATION CHO ĐẾN NAY ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH TỰU GÌ? CHƯƠNG TRÌNH NÀY ĐÃ CÓ ĐÓNG GÓP GÌ CHO NGÀNH CACAO TẠI VIỆT NAM?

Chúng tôi đã gửi bản đề xuất đến Ngân hàng thế giới nhằm xin tư vấn về các chương trình cải tiến dành cho cacao, người nông dân trồng cacao và bảo vệ rừng trên toàn thế giới, trong đó bao gồm cả một kế hoạch phát hành trái phiếu xanh trị giá 5 tỷ đô la. Hiện nay, chúng tôi vẫn đang tiếp tục làm việc dựa trên đề xuất đó và nếu kế hoạch được thông qua thành công, chúng tôi sẽ có thể cải thiện đáng kể các chỉ tiêu trong chuỗi cung ứng cacao về tái trồng rừng, chất lượng cây cacao và thu nhập của người nông dân.

VIỆT NAM VẪN CÒN LÀ MỘT CÁI TÊN MỚI MẺ TRONG NGÀNH CÔNG NGHIỆP CACAO TOÀN CẦU, VỚI SẢN LƯỢNG THU ĐƯỢC RẤT THẤP SO VỚI CÁC NƯỚC KHÁC. ĐIỀU NÀY ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾ HOẠCH KINH DOANH CỦA ÔNG NHƯ THẾ NÀO?

Đúng vậy. Tôi cảm thấy rất đáng tiếc khi Việt Nam chưa thực sự đón đầu xu hướng trong ngành ca cao như các nước khác, ví dụ như Philippines. Đó là một tổn thất lớn bởi Việt Nam không thể tiếp cận các cơ hội để tiến hành đa dạng hóa đối với nền nông nghiệp của đất nước, trong khi đang tập trung quá nhiều vào các loại cây trồng như cà phê và lúa.

NHÀ NƯỚC VÀ NGƯỜI NÔNG DÂN CẦN LÀM GÌ ĐỂ TĂNG SẢN LƯỢNG TRONG KHI VẪN GIỮ NGUYÊN CHẤT LƯỢNG CACAO?

Nhà nước và người nông dân cần ý thức hơn về tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng cacao trước nguy cơ biến đổi phức tạp của khí hậu hiện nay. Ngoài ra, diện tích đất trồng cây cacao đang bị thu hẹp vì rất nhiều nguyên nhân. Nếu vấn đề này được xem xét giải quyết, công ty chúng tôi sẵn sàng tham gia và chia sẻ kinh nghiệm được đúc kết trong quá trình làm việc với hàng ngàn hộ nông dân. Điều đó sẽ giúp ích rất nhiều.

ÔNG CÓ THỂ CHIA SẺ VỚI CHÚNG TÔI VỀ TRIẾT LÝ CỦA MÌNH TRONG KINH DOANH? NẾU KHÔNG PHẢI LÀ CHOCOLATE THÌ ÔNG SẼ GẮN BÓ VỚI SẢN PHẨM NÀO?

Triết lý kinh doanh của tôi không quá phức tạp, mà chủ yếu tập trung vào việc trao quyền cho nhân viên và những người xung quanh tôi, đồng thời để họ được quyền chịu trách nhiệm với quyết định của mình, và điều đó sẽ làm cho họ hạnh phúc. Nếu được chọn một sản phẩm khác để kinh doanh, tôi muốn sản phẩm ấy phải được tạo ra bằng sự sáng tạo và đổi mới. Còn với định hướng chiến lược kinh doanh, tôi thúc đẩy phát triển với mục đích cao cả hơn thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận. Đó là lý do công ty chúng tôi rất tâm huyết với các dự án cộng đồng, trồng cây xanh bảo vệ rừng và thực hiện những chương trình phát triển bền vững.

ÔNG CÓ CẢM NHẬN GÌ VỀ CHOCOLATE VIỆT NAM SO VỚI CHOCOLATE TẠI QUÊ HƯƠNG ÔNG – NƯỚC BỈ?

Bỉ cũng là một quốc gia nổi tiếng về chocolate nhưng tôi đặc biệt yêu thích chocolate Việt Nam. Với tôi, đây có thể được xem là loại chocolate ngon nhất thế giới. Nếu muốn tự mình kiểm chứng, hãy nếm thử sản phẩm của chúng tôi nhé.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện thú vị này.