BECOMING AN ART COLLECTOR
Xu Hướng Mua Sắm Năm 2025

Nghệ thuật từ lâu đã được coi là một khoản đầu tư thay thế, với lợi nhuận đôi khi vượt xa các danh mục truyền thống. Ngoài mục đích thưởng thức trực quan, nghệ thuật là một tài sản hữu hình không chịu sự biến động của thị trường như cổ phiếu và trái phiếu, khiến đây trở thành một biện pháp phòng ngừa lạm phát khả thi. Con đường bước chân vào thế giới đầu tư nghệ thuật của bạn sẽ thuận lợi và bằng phẳng hơn nhờ vào những hướng dẫn trong bài viết sau của Deluxe Vietnam.

T

heo Báo cáo thị trường nghệ thuật toàn cầu năm 2024 của Research And Markets, thị trường đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 6,3 phần trăm chỉ trong năm 2024. Con số này có vẻ không đáng kể, cho đến khi chúng ta nhận ra rằng nó đại diện cho mức tăng trưởng từ 524,43 tỷ đô la Mỹ vào năm 2023 lên 557,49 tỷ đô la Mỹ vào năm 2024 – tăng 33 tỷ đô la Mỹ. Art Market Research báo cáo thêm rằng nghệ thuật đương đại đã mang lại lợi nhuận trung bình hàng năm là 7,5 phần trăm trong 25 năm qua.

Tại Singapore, thị trường phản ánh khá chính xác cho tâm lý toàn cầu này. Lượng khách tham quan tại các hội chợ nghệ thuật như ArtSG rất khả quan, với các phòng trưng bày báo cáo lượng người đến tìm hiểu tăng lên – và quan trọng hơn là doanh số bán hàng. Vào năm 2022, nhà đấu giá toàn cầu Sotheby’s đã tổ chức phiên đấu giá Nghệ thuật Hiện đại & Đương đại đầu tiên tại Singapore sau 15 năm, đạt doanh số khiêm tốn là 18 triệu đô la Singapore – báo hiệu sự trỗi dậy của Singapore như một thị trường nghệ thuật mạnh mẽ của khu vực Đông Nam Á.

Trong khi đó, các sự kiện như Affordable Art Fair, đã diễn ra đến lần thứ 15, tạo được động lực thu hút những người mua lần đầu và giới thiệu đến người dân Singapore các nghệ sĩ từ nhiều quốc gia như Úc, Ấn Độ và Hàn Quốc.

Tất cả những điều này có ý nghĩa gì đối với các nhà quan sát – những người muốn thử sức mình vào thị trường? Họ nên đặt ra những câu hỏi nào và dành cho ai trước khi chi ra một số tiền lớn? Với rất nhiều cách để chọn mua một tác phẩm nghệ thuật, mua từ các phòng trưng bày hay nhà đấu giá sẽ tốt hơn?

BẮT ĐẦU: HỌC HỎI VÀ TIẾP XÚC

Có thể nói điểm khởi đầu tốt nhất trong hành trình sưu tầm của một nhà đầu tư là tiếp xúc – làm quen với các tác phẩm nghệ thuật, con người và cảm xúc.

Dexter How, Phó chủ tịch kiêm Chuyên gia cao cấp tại nhà đấu giá Christie’s, từng làm việc tại phòng trưng bày quốc tế Levy Gorvy Dayan, cho biết các mối quan hệ là chìa khóa trong ngành nghệ thuật. “Tôi khuyến khích người mua mới đến thăm các phòng trưng bày nghệ thuật, triển lãm và bảo tàng, đọc nhiều và làm quen với nhiều bạn bè ở những nơi này. Đồng thời, có rất nhiều thông tin có sẵn trên internet. Tất cả những điều đó sẽ giúp bạn hình thành nên tảng về phong cách và loại tác phẩm bạn muốn mua, đồng thời phát triển sở thích và bộ sưu tập của mình theo thời gian”.

Soojung Lee, Giám đốc Phòng trưng bày BOL tại Singapore, đại diện cho các nghệ sĩ Hàn Quốc, chỉ ra rằng nơi một người mua tác phẩm nghệ thuật của họ phụ thuộc vào tính khả dụng của chính tác phẩm nghệ thuật đó. “Các nhà đấu giá rất tuyệt vời để mua các tác phẩm nghệ thuật có nguồn cung hạn chế, trong khi các phòng trưng bày là nơi để sưu tầm tác phẩm nghệ thuật từ các nghệ sĩ mới nổi hoặc các nghệ sĩ vẫn đang rất tích cực sáng tác. Nhiều ngành nghệ thuật hoạt động dựa trên mạng lưới, do đó, bằng cách xây dựng mối quan hệ với các phòng trưng bày và nhà đấu giá, bạn sẽ được hưởng lợi rất nhiều, đặc biệt là về dễ dàng mua được các tác phẩm nghệ thuật được nhiều người nhắm tới” – Lee cho biết.

Cassi Young, Giám đốc Mỹ thuật Toàn cầu của Art Works, đồng ý rằng việc xây dựng mạng lưới trong ngành sẽ rất có lợi cho những người mua mới. “Xây dựng mối quan hệ với cả phòng trưng bày và nhà đấu giá giúp người mua tiếp cận được các cơ hội độc quyền, lời khuyên được cá nhân hóa và xây dựng hiểu biết sâu sắc hơn về thị trường nghệ thuật. Các phòng trưng bày mang đến trải nghiệm thân mật, nơi người mua có thể phát triển mối quan hệ chặt chẽ với các giám tuyển, nghệ sỹ và chủ phòng trưng bày. Điều này rất có ích cho việc tiếp cận những tác phẩm độc quyền, tham dự buổi xem riêng tư và nhận được thông tin sớm về các nghệ sĩ mới. Bên cạnh đó, các nhà đấu giá cung cấp quyền tiếp cận những tác phẩm từ các tên tuổi đã thành danh, mang đến sự minh bạch trong quá trình định giá. Có mối quan hệ chặt chẽ với các nhà đấu giá có thể hướng dẫn người mua nhận định chuẩn xác về động lực thị trường” – Young cho biết thêm.

TÌM HIỂU THÊM VỀ HỆ SINH THÁI

Người mua mới, trừ khi có quyền truy cập vào mạng lưới rộng lớn các nhà sưu tập để giao dịch, rất có thể sẽ thực hiện giao dịch mua ban đầu của họ thông qua các phòng trưng bày hoặc nhà đấu giá. Các phòng trưng bày, nơi nuôi dưỡng, đại diện và quảng bá nghệ sĩ, là thị trường chính có quyền truy cập trực tiếp vào các tác phẩm mới của nghệ sĩ. Họ cũng đóng vai trò trong việc nuôi dưỡng mối quan hệ giữa nghệ sĩ và nhà sưu tập.

Các nhà đấu giá, với vai trò thu mua tác phẩm nghệ thuật từ các nhà sưu tập để bán, được coi là những “người chơi” trên thị trường thứ cấp. Như Young đã chỉ ra, giá thực tế tại cuộc đấu giá là yếu tố định hướng động lực thị trường – cả về nghệ sĩ cũng như thể loại nghệ thuật, cho dù là tranh đương đại hậu chiến hay tranh Trung Quốc.

Do đó, lựa chọn không đơn giản như quyết định mua từ phòng trưng bày hay sàn đấu giá, mà quan trọng hơn là những gì bạn có thể mua từ một trong hai nền tảng. Young cho biết, “Các phòng trưng bày có một nhóm nghệ sĩ mà họ đại diện và trưng bày một sản phẩm được tuyển chọn. Họ thường có giá cố định, có thể bị ảnh hưởng bởi các mối quan hệ cá nhân và các yếu tố khác. Trong khi đó, các nhà đấu giá là nơi các nghệ sĩ đại diện cho chính mình, và các nhà sưu tập có thể mở rộng bộ sưu tập ra nhiều thể loại và danh mục. Họ cũng hoạt động với cấu trúc định giá minh bạch hơn” – Cô nói thêm.

How chỉ ra rằng vai trò của các nhà đấu giá đã phát triển vượt ra ngoài các cuộc đấu giá đơn thuần. “Christie’s hiện đang định vị mình là một nền tảng toàn cầu hàng đầu về nghệ thuật và hàng xa xỉ. Chúng tôi cung cấp danh mục dịch vụ bao gồm bán hàng riêng, thẩm định nghệ thuật, tài trợ nghệ thuật và giáo dục”, ông chia sẻ.

Điều đáng chú ý là các phòng trưng bày cũng là khách hàng của các nhà đấu giá. Các phòng trưng bày có thể đại diện cho khách hàng của mình một cách ẩn danh để đấu giá và cũng cung cấp trực tiếp các tác phẩm nghệ thuật mới ra thị trường từ các nghệ sỹ của họ để bán đấu giá.

NGHỆ THUẬT LÀ ĐỂ THƯỞNG THỨC

Một câu nói thường gặp khi đến thăm các phòng trưng bày hoặc buổi đấu giá là “Hãy mua những gì bạn thích”. Điều này có thể gây bối rối cho người mới khi cố gắng xác định ý định đằng sau lời khuyên thưởng chừng như rất bình thường này.

Cassi Young chia sẻ: “Nghệ thuật là ngôn ngữ hình ảnh và là sự lựa chọn thẩm mỹ. Mục đích cuối cùng của nó là để được xem và thưởng thức – vì vậy lời khuyên này là đúng”. Cô cho biết thêm rằng việc thưởng thức có thể theo nhiều cách. “Đôi khi, khách hàng thích chia sẻ tác phẩm nghệ thuật của họ với công chúng thông qua các khoản vay bảo tàng. Những người khác thích lưu trữ bộ sưu tập của họ trong một nhà kho an toàn, thỉnh thoảng bước vào và ngắm nhìn chúng. Miễn là một nhà sưu tập sở hữu được những tác phẩm mà họ thích, họ sẽ luôn cảm thấy thích thú khi mua chúng”.

Theo Soojung Lee, “Thẩm mỹ là điều kiện tiên quyết trong nghệ thuật. Khi bạn đến thăm các phòng trưng bày khác nhau, bạn sẽ nhận ra rằng mỗi nghệ sĩ và phòng trưng bày đều có phong cách riêng. Tôi nghĩ đó là lý do tại sao việc mua những gì bạn thích lại quan trọng, bởi vì cho dù đó có phải là tác phẩm đầu tư hay không, bộ sưu tập nghệ thuật của bạn phản ánh con người bạn”.

Những người mua chỉ muốn lấp đầy các bức tường có thể coi lời khuyên này là đúng, nhưng đối với người mua muốn xây dựng một bộ sưu tập, câu châm ngôn “mua những gì bạn thích” có thể là lời an ủi nhẹ nhàng cho những lần mua sắm có thể không mang lại lợi nhuận như mong đợi. Ít nhất, tác phẩm nghệ thuật là thứ bạn vẫn có thể thưởng thức.

Khi mộ nhà sưu tập dần chuyển sang phân khúc cao cấp của thị trường, việc mua những gì bạn thích không chỉ là vấn đề bạn chi tiền vào đâu mà còn là vấn đề di sản của bạn nên là gì. Việc Christie bán bộ sưu tập nghệ thuật của cố đồng sáng lập Microsoft Paul Allen, được coi là đợt bán đấu giá lớn nhất trong lịch sử với giá 1,6 tỷ đô la Mỹ, là một ví dụ điển hình – ông đã siêng năng sưu tầm không chỉ những tác phẩm đẹp nhất của một nghệ sĩ mà còn cả những tác phẩm khiến ông tâm đắc.

Allen cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times rằng “Tôi bị thu hút bởi những thứ như chủ nghĩa chấm phá hoặc tác phẩm ‘con số’ của Jasper Johns vì chúng xuất phát từ việc chia nhỏ một thứ gì đó thành các thành phần vi mô, như byte hoặc số, nhưng bằng một ngôn ngữ khác”. Ông cũng thích Georges Seurat vì phong cách phân tích của người nghệ sỹ này. Johanna Flaum, Phó chủ tịch Nghệ thuật thế kỷ 20 và 21 của Christie, cho biết: “Allen luôn hướng tới tương lai và bị thu hút bởi những nghệ sĩ có cách nhìn thế giới khác biệt”.

LỜI KHUYÊN TỪ NGƯỜI TRONG CUỘC

Allen bắt đầu hành trình sưu tầm của mình vào đầu những năm 1990 và gần một thập kỷ sau khi rời Microsoft, chứng minh cho việc không bao giờ là quá muộn để bắt đầu. Đối với những người mua muốn thực hiện bước đầu tiên ngay hôm nay, họ nên cân nhắc điều gì?

“Nếu một nhà sưu tầm mới mua tác phẩm từ một phòng trưng bày chính, tôi khuyên bạn nên yêu cầu được cung cấp càng nhiều thông tin càng tốt về nghệ sỹ và định hướng tương lai của họ. Ví dụ, tác phẩm của họ có được trưng bày tại bất kỳ triển lãm nào không. Lee gợi ý nên tìm hiểu sâu hơn về nguồn cảm hứng của nghệ sỹ. Hãy thử hỏi xem câu chuyện đằng sau tác phẩm nghệ thuật là gì? Những vật liệu được sử dụng là gì? Điều quan trọng là phải cân nhắc đến ngân sách và cam kết liên quan đến việc bảo quản tác phẩm nghệ thuật.

Hãy bắt đầu bằng việc theo dõi các tác phẩm được công khai trong những đợt đấu giá tuyến và trong ngày của các nhà đấu giá, để hiểu được phạm vi của thị trường và các nghệ sĩ sáng tác theo thể loại nghệ thuật mà bạn thích, cho dù đó là tranh vẽ hay tác phẩm điêu khắc Đông Nam Á. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo các công cụ trực tuyến như ArtNet, nơi lý tưởng để nghiên cứu giá lịch sử của các tác phẩm và nghệ sỹ. Một đại diện từ nhà đấu giá sẽ có thể hỗ trợ bạn trong việc so sánh giá, cũng như cung cấp thông tin tình trạng, cũng như hình ảnh và video có độ phân giải cao.