RAD KIVETTE
Hành Trình Vì Bình Đẳng Giới

“Chúng ta phải đoàn kết và nỗ lực hơn vì quyền bình đẳng cho tất cả mọi người.” Đó là những chia sẻ từ ông Rad Kivette – Tổng Giám đốc VinaCapital Foundation (VCF) sau hơn 20 năm tích cực hoạt động vì quyền của phụ nữ, cùng nhiệt huyết cháy bỏng đối với sự phát triển của phụ nữ và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại Việt Nam.

THƯA ÔNG, SỰ CHUYỂN ĐỔI KINH TẾ ĐÃ CÓ NHỮNG TÁC ĐỘNG GÌ ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VỊ THẾ CỦA PHỤ NỮ VIỆT NAM?

Ở cấp độ vĩ mô, quá trình chuyển đổi kinh tế của Việt Nam trong 20 năm qua mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, đặc biệt là phụ nữ. Nhiều công ty lớn nhất của Việt Nam do phụ nữ lãnh đạo. Tỷ lệ nữ giới trong Quốc hội – cơ quan lập pháp của Việt Nam là 27%, đứng thứ 63 trong 200 quốc gia trên toàn thế giới. Tuy vẫn còn nhiều việc cần làm, Việt Nam là điển hình của một quốc gia quyết tâm đạt được bình đẳng toàn diện cho tất cả các giới.

Ở cấp độ vi mô hay cấp độ cộng đồng mà VinaCapital Foundation (VCF) đang hoạt động, tiến bộ kinh tế của Việt Nam đã có tác động sâu sắc đến sự phát triển chính trị – xã hội của phụ nữ. Tuy nhiên, cuộc sống của nữ giới vẫn còn gặp nhiều khó khăn vì thiếu cơ hội tiếp cận với giáo dục và chăm sóc y tế chất lượng, cũng như luôn phải chịu trách nhiệm chính trong việc chăm sóc gia đình, đặc biệt ở các cộng đồng dân tộc thiểu số tại các vùng nông thôn hay vùng sâu vùng xa. Vậy nên chỉ khi con cái khỏe mạnh, các bà mẹ mới có thể đi làm, nâng cao nhận thức và tận dụng các cơ hội kinh tế để cải thiện cuộc sống và thoát nghèo.

THEO ÔNG ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA CHỦ NGHĨA NỮ QUYỀN VÀ TRAO QUYỀN CHO PHỤ NỮ Ở VIỆT NAM LÀ GÌ?

Chủ nghĩa nữ quyền và trao quyền cho phụ nữ có một sự khác biệt lớn, tương tự như sự khác nhau giữa ‘tầm nhìn’ và ‘sứ mệnh’ – sứ mệnh là cách thức để đạt được tầm nhìn. Chủ nghĩa nữ quyền chính là ‘tầm nhìn’ – là trạng thái mà tất cả các giới bình đẳng về mọi mặt. Trong khi đó, trao quyền cho phụ nữ hay nói cách khác việc phụ nữ có nhiều quyền lực hơn chính là ‘sứ mệnh’ mà thông qua đó chúng ta có thể đạt được trạng thái bình đẳng về mọi mặt của các giới.

Chủ nghĩa nữ quyền là một phong trào thúc đẩy sự bình đẳng về mọi mặt kinh tế – xã hội – chính trị cho tất cả mọi người. Trao quyền cho phụ nữ là nỗ lực nhằm biến điều đó thành hiện thực. Tôi tin rằng bằng việc trao quyền cho nữ giới, sửa đổi chính sách, tái thiết lại thể chế, thay đổi văn hóa gia trưởng cố hữu, chúng ta sẽ đạt được bình đẳng giới và tạo nên một thế giới tươi đẹp hơn cho tất cả mọi người.

NAM GIỚI CÓ VAI TRÒ GÌ TRONG NHỮNG HOẠT ĐỘNG THÚC ĐẨY BÌNH ĐẲNG CHO PHỤ NỮ?

Sự tham gia của nam giới sẽ quyết định tốc độ của tiến trình đạt được bình đẳng giới. Bởi vì nam giới và các yếu tố văn hóa, thể chế và cấu trúc pháp lý do họ tạo dựng là nguyên nhân chính dẫn đến bất bình đẳng giới, vậy nên khi càng có nhiều nam giới tham gia, bình đẳng giới sẽ càng nhanh chóng trở thành hiện thực. Đàn ông nên hiểu rằng họ không cần phải từ bỏ điều gì để phụ nữ được bình đẳng, và bình đẳng giới sẽ đem lại lợi ích cho tất cả mọi người. Đàn ông Việt Nam có thể bắt đầu bằng việc lắng nghe nhu cầu và mong muốn thực sự của phụ nữ, từ đó trở thành người tiên phong, lực lượng đứng sau sự thay đổi mô hình xã hội quan trọng nhất trong lịch sử.

NHỮNG TRĂN TRỞ CỦA ÔNG TRONG VIỆC NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA PHỤ NỮ, HƯỚNG ĐẾN BÌNH ĐẲNG GIỚI TRONG XÃ HỘI VIỆT NAM?

Tôi luôn dành sự quan tâm cho các nữ sinh dân tộc thiểu số ở vùng sâu vùng xa. Các em lớn lên trong chế độ gia trưởng, phải chịu đựng sự phân biệt đối xử như không được đến trường, lao động quá sức, nạn buôn người, hủ tục tảo hôn, thậm chí còn bị lạm dụng… Nếu các em được dạy rằng lối sống này đi ngược với quyền con người, thậm chí là bất hợp pháp, cuộc sống các em sẽ thay đổi. Giáo dục sẽ giúp các em lên tiếng trước sự bất bình đẳng, trở thành người lãnh đạo tiên phong trong cộng đồng.

ÔNG NGHĨ GÌ VỀ NHỮNG PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM CÓ HOÀN CẢNH KHÓ KHĂN, THIẾU ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN Ở VIỆT NAM? ĐIỀU ĐÓ ĐÃ GIÚP ÔNG CÓ THÊM ĐỘNG LỰC VÀ NHIỆT HUYẾT TRONG CÔNG VIỆC Ở VCF NHƯ THẾ NÀO?

Có hai điều tôi suy nghĩ đến. Thứ nhất là sự thiệt thòi khi phụ nữ không được đóng góp vào quá trình ra quyết định quan trọng từ xưa đến nay, khi nam giới luôn là người thống lĩnh ở mọi lĩnh vực. Thứ hai là thiếu điều kiện giáo dục toàn phần, vì theo quan điểm cá nhân của tôi, phụ nữ chỉ được dạy cách hỗ trợ chồng, chăm sóc con cái, phát triển các kỹ năng mềm và duy trì tổ ấm mặc dù họ có đầy đủ khả năng tư duy, kiến thức như nam giới.

Đó là động lực để tôi thực hiện các chương trình trao quyền và trang bị cho phụ nữ, trẻ em gái tại VCF, giúp nữ giới ở mọi lứa tuổi nâng cao ý thức về giá trị bản thân cùng sự tự tin để trở thành nhân tố thay đổi trong cộng đồng, đất nước của chính mình. Đây là những nền tảng của bình đẳng giới.

NHỮNG CÁCH THỨC NÀO CÓ THỂ ĐO LƯỜNG ĐƯỢC TẦM ẢNH HƯỞNG CỦA HOẠT ĐỘNG TRAO QUYỀN Ở CÁC CỘNG ĐỒNG TẠI CÁC KHU VỰC HẺO LÁNH, ÍT ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN?

Đối với các hoạt động phát triển, cách thức đo lường sẽ phụ thuộc vào mục tiêu và mong muốn thay đổi hành vi của từng chương trình/dự án cụ thể. Mục tiêu của VCF là thúc đẩy bình đẳng giới bằng cách trao quyền cho các em nữ sinh trung học phổ thông dân tộc thiểu số thông qua giáo dục để các em trở thành những nhân tố thay đổi cộng đồng. Để đánh giá tác động của chương trình này VCF tập trung đo lường 2 yếu tố chính.

Thứ nhất là mức độ hiểu biết của các em về bốn chủ đề chính được học gồm có sức khỏe sinh sản và tình dục, kỹ năng quản lý tài chính, kỹ năng lãnh đạo và quyền hợp pháp.

Thứ hai là tác động của những kiến thức mới mà các em tiếp thu được đối với cộng đồng nơi các em sống, được đo lường thông qua tần suất các em chia sẻ kiến thức và những thay đổi xảy ra sau mỗi lần chia sẻ.

Bằng việc tổ chức Câu lạc bộ (CLB) Nữ sinh với các buổi sinh hoạt ngoại khóa tại trường, chúng tôi tạo ra một môi trường an toàn và thoải mái cho các em chia sẻ những vấn đề cũng như thành tựu của bản thân. CLB được dẫn dắt bởi các cố vấn đồng đẳng, cán bộ Đoàn Thanh niên và các giáo viên có chuyên môn. Tất cả các hoạt động đều được khuyến khích và theo sát bởi nhân viên chương trình của VCF.

LỜI KHUYÊN CỦA ÔNG CHO NHỮNG CÁ NHÂN/TỔ CHỨC ĐANG NỖ LỰC THÚC ĐẨY BÌNH ĐẲNG GIỚI TẠI VIỆT NAM?

Lời khuyên của tôi là giữa phụ nữ và phụ nữ nên tăng cường kết nối và chia sẻ, đàn ông cần được giáo dục về giá trị bình đẳng. Chúng ta luôn cần những người đàn ông hiểu và muốn trở thành nhà nữ quyền. Tất cả những người ủng hộ hãy hợp tác tạo thành một mặt trận thống nhất, cùng chiến đấu vì mục tiêu bình đẳng toàn vẹn cho mọi giới.

XIN CẢM ƠN ÔNG VÌ NHỮNG CHIA SẺ CHÂN THÀNH NÀY!