SEED CAPITAL FOR START-UP
Quy Trình Gọi Vốn Khởi Nghiệp

Ngày nay, khi mà trào lưu khởi nghiệp và các chương trình Shark-tank đang dần chiếm lĩnh các kênh truyền hình thì những start-up với nhiều ý tưởng và sản phẩm mang tính cách mạng thì vẫn cần đến sự trợ giúp về nguồn vốn ban đầu hay còn gọi là vốn hạt giống (seed capital) để có thể phát triển, tiếp thị và quản lý nhân tài. Nhưng để hiểu rõ một quy trình gọi vốn trong giai đoạn khởi nghiệp đầu tiên và thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư là yếu tố quyết định sự thành công của start-up.

NHỮNG THUẬT NGỮ CẦN BIẾT

Trước hết chúng ta cần làm rõ một số thuật ngữ sau.

Vốn hạt giống (Seed Capital) là gì?

Vốn hạt giống là số tiền ban đầu “gieo mầm” cho một công ty khởi nghiệp phát triển. Nó bao gồm các chi phí hỗ trợ việc lập kế hoạch và khởi động các hoạt động kinh doanh cho đến khi doanh nghiệp bắt đầu bán một sản phẩm hoặc dịch vụ, có được doanh thu và thu hút nhiều nhà đầu tư hơn cho các vòng gọi vốn tiếp theo. Giai đoạn hạt giống khác với các giai đoạn khác ở chỗ có nhiều người chơi chính tham gia hơn, bao gồm cả các nhà đầu tư thiên thần quan tâm đến tỷ suất hoàn vốn ROI (Return on Investment) của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư mạo hiểm (Venture Capitalist) là gì?

Nhà đầu tư mạo hiểm là những người cung cấp vốn cho các công ty mới hoặc mới mở rộng, có rủi ro cao nhưng tiềm năng tăng trưởng mạnh, để đổi lấy cổ phần ở các công ty đó. Các nhà đầu tư mạo hiểm thường tham gia vào thời điểm mà công ty đang muốn thương mại hóa hoặc mở rộng quy mô của mình.

Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investor) là gì?

Nhà đầu tư thiên thần là một cá nhân hoặc tổ chức có tài chính vững vàng, sẵn sàng hỗ trợ về vốn trong giai đoạn đầu cho các công ty khởi nghiệp, thường là sử dụng tiền của chính họ. Các nhà đầu tư thiên thần thường đại diện cho các cá nhân, tuy nhiên pháp nhân thực sự cung cấp vốn có thể là một công ty trách nhiệm hữu hạn, một doanh nghiệp, một quỹ tín thác, một quỹ đầu tư,…

Phân biệt nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm

Mặc dù cả hai loại nhà đầu tư đều góp vốn trong giai đoạn đầu của công ty, nhưng các nhà đầu tư thiên thần sử dụng tiền của chính họ, trong khi các nhà đầu tư mạo hiểm lại dùng tiền từ một nhóm các nhà đầu tư khác và đưa chúng vào một quỹ được quản lý chiến lược.

CHIẾN LƯỢC HUY ĐỘNG VỐN HẠT GIỐNG

Chuẩn bị các thông tin cần thiết

Các lãnh đạo doanh nghiệp cần chuẩn bị những dự đoán và con số cụ thể trước khi bắt đầu tham gia vào vòng gọi vốn hạt giống, để sẵn sàng đưa ra theo yêu cầu của các nhà đầu tư. Một kế hoạch kinh doanh hấp dẫn sẽ bao gồm phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và rủi ro (SWOT). Các nhà đầu tư muốn biết chính xác doanh nghiệp sẽ cần bao nhiêu vốn, có kế hoạch phân bổ nguồn lực đầu tư cụ thể như thế nào, thông tin chi tiết về phát triển sản phẩm và quản lý mục tiêu, kịch bản ROI trong trường hợp tốt nhất và xấu nhất ra sao,… Vì thế người sáng lập cần phải hiểu rõ ý tưởng kinh doanh để giải thích và bảo vệ những thông tin đưa ra khi bị các nhà đầu tư chất vấn. Cần lưu ý, vốn hạt giống là một hình thức tài trợ vốn cổ phần, trong đó các chủ doanh nghiệp từ bỏ một tỷ lệ sở hữu để đổi lấy vốn, nó trái ngược hẳn với việc được tài trợ bằng một khoản nợ. Để tránh khỏi một thỏa thuận không công bằng, những người sáng lập nên có lập trường vững vàng về giới hạn quyền sở hữu của nhà đầu tư. Họ cũng cần có khái niệm rõ ràng về lợi ích và mục tiêu của các nhà đầu tư cũng như hiểu biết về cấu trúc vốn của nguồn tài trợ được đề xuất.

Xây dựng danh sách các nhà đầu tư mục tiêu

Có rất nhiều nhà đầu tư thiên thần và quỹ đầu tư mạo hiểm quan tâm đến những kế hoạch kinh doanh độc đáo. Trong thời đại công nghệ hiện nay, việc tiếp cận các nhà đầu tư này trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, bởi họ là những người thích sử dụng các kênh truyền thông xã hội để tương tác với các doanh nhân nhiệt huyết. Ngoài ra, những người sáng lập cũng có thể xem xét đến hình thức gây quỹ tập thể từ những trang crowfunding để huy động vốn hạt giống.

Kết nối với mạng lưới nhà đầu tư

Kết nối với mạng lưới nhà đầu tư là phương thức và kỹ năng cần thiết mà một doanh nhân cần có. Có rất nhiều chương trình tăng tốc khởi nghiệp và các vườn ươm doanh nghiệp được xây dựng bởi mạng lưới các nhà cố vấn và nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm nhằm hỗ trợ doanh nghiệp start up hoàn thiện năng lực cạnh tranh và tránh được nhiều sai sót trong quá trình gọi vốn ban đầu.

Thu thập cam kết của các nhà đầu tư

Con người vốn có thói quen hành động theo số đông, khi chưa có nhiều người tiên phong đi đầu thì tâm lý e ngại rủi ro sẽ vẫn tồn tại như một trở ngại lớn, ngay cả những nhà đầu tư mạo hiểm ưa thích rủi ro cũng không ngoại lệ. Vì vậy, người khởi nghiệp phải thuyết phục được những nhà đầu tư có uy tín trong xã hội đồng ý đưa ra cam kết góp vốn để khơi nguồn cảm hứng, và tạo lòng tin về các dự án của người khởi nghiệp đối với cộng đồng cũng như thu hút nhiều nhà đầu tư tiềm năng khác.

Tìm nhà đầu tư dẫn đầu

Sự hiện diện của một nhà đầu tư dẫn đầu là điều cần thiết trong vòng gọi vốn hạt giống. Ở giai đoạn này có tương đối nhiều nhà đầu tư tham gia vào việc tài trợ vốn hạt giống nhưng lại rất ít người thực sự nắm quyền “dẫn đầu”. Điều quan trọng là người sáng lập phải sớm tìm được nhà đầu tư dẫn đầu – người tin tưởng vào tiềm năng tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp và chấp nhận nhiều rủi ro hơn bằng cách cung cấp một nguồn vốn lớn hơn so với những nhà đầu tư khác.

Giữ vững tinh thần, tạo dựng niềm tin

Một điều quan trọng nữa là người gọi vốn phải giữ vững tinh thần kinh doanh, luôn lạc quan, minh bạch và có cam kết rõ ràng về khả năng thực hiện của mình mà không làm mất đi sự tín nhiệm của các nhà đầu tư bằng những ý tưởng ngây thơ. Hy vọng những lời khuyên trên đây sẽ giúp doanh nghiệp của bạn đạt được những thành công như mong đợi trong các vòng gọi vốn cần thiết cho sự phát triển và mở rộng quy mô kinh doanh