HIGHGROVE
Nâng Niu Nghệ Thuật Làm Nón Truyền Thống

Vào một buổi sáng sớm tháng 11 sương mù, tại xưởng Street Farm – một ngôi nhà nông thôn được phục hồi từ thế kỷ 17 nằm trong khuôn viên của trang trại Highgrove ở Gloucestershire – sáu sinh viên học làm nón đang miệt mài làm việc.

B

arnaby Horn, một sinh viên mới tốt nghiệp Royal College of Art, đang suy nghĩ về chiếc nón cao màu xanh lá mà anh đang thực hiện từ chất liệu sinamay, loại vật liệu lấy từ thân cây abaca, được lấy cảm hứng từ các hình dáng trong công viên Highgrove. “Tôi thấy nón là một cách hữu hiệu để gắn kết những câu chuyện phức tạp” – anh chia sẻ -“Nếu một bộ sưu tập thời trang là một cuốn tiểu thuyết, tôi thích coi chiếc nón như một bài thơ hoặc một bài haiku. Nó diễn đạt một lượng cảm xúc dường như không thể trong một tạo vật rất nhỏ.”

Khi nói về trải nghiệm học tập và sinh sống trong khuôn viên của Highgrove, nơi cư trú của Vua Charles III, chắc chắn có rất nhiều điều cần được bật mí. Hiện tại, các sinh viên này đang tham gia khóa học kéo dài tám tháng, và họ đã được lựa chọn cẩn thận bởi Chanel, một quỹ được xây dựng bởi Nhà Vua, và nhà làm nón Maison Michel tại Le19M ở Paris, từ đó học tập nghệ thuật làm nón ở cấp độ cao. Khóa học này bổ sung cho chương trình Fellowship Métiers d’Art dành cho sinh viên thêu được ra mắt năm 2023.

Các sinh viên làm nón, với nền tảng giáo dục và kinh nghiệm đa dạng trong ngành thời trang, dệt may và thiết kế trang phục, cũng sẽ có thời gian học tập tại Maison Michel ở Paris. Từ năm 2021, nhà làm nón này đã hoạt động tại Le19M, một tòa nhà bốn tầng được thiết kế bởi Rudy Ricciotti, do Chanel sáng lập để quy tụ 12 nhà chế tác chuyên môn thủ công mà thương hiệu đã mua lại. Highgrove là một phần quan trọng trong kế hoạch này, khẳng định cam kết của Chanel trong việc bảo tồn nghề thủ công. “Chúng tôi rất vinh dự khi The King’s Foundation mời chúng tôi tạo ra sáng kiến quốc tế tuyệt vời này tại Highgrove,” Bruno Pavlovsky, chủ tịch nhóm thời trang Chanel và Le19M, chia sẻ. “Điều này nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ của Chanel trong việc tìm kiếm và đào tạo thế hệ nghệ nhân tiếp theo, đồng thời truyền tải những kiến thức và kỹ năng độc đáo này.”

Đối với những nhà thiết kế nón trẻ tuổi, các kỹ năng được đào tạo sẽ bao gồm cách tạo hình nón, một kỹ thuật liên quan đến việc định hình nguyên liệu nón trên một khối gỗ (Maison Michel có một kho tư liệu ấn tượng với những hình dạng kỳ lạ nhất, đều được chạm khắc bằng tay); tạo hình nỉ; nhuộm màu; làm lông vũ và hoa; và kỹ năng khâu rơm. Đây là những kỹ năng hiếm có, thậm chí khó tìm thấy ở các cơ sở giáo dục khác tại Vương quốc Anh – điều này thật đáng buồn cho một quốc gia nổi tiếng với tình yêu dành cho những chiếc nón và từng có một ngành công nghiệp làm nón phát triển. (Vào đầu thế kỷ 20, theo Hiệp hội Di sản Nghệ thuật, có khoảng 11.000 nhà làm nón chỉ riêng ở London.)

“Các kỹ thuật làm nón không được dạy ở mức độ cao,” Daniel McAuliffe, giám đốc giáo dục của The King’s Foundation cho biết. Trong khi có nhiều khóa học ngắn hạn, BTEC và các chuyên ngành làm nón trong chương trình cử nhân thiết kế thời trang, hầu hết sinh viên muốn nâng cao kỹ năng của mình phải phụ thuộc vào việc học riêng từ các nhà làm nón hoặc thực tập tại các xưởng. Khóa học sẽ bao gồm chỗ ở, sinh hoạt phí, nguyên liệu và công cụ; và các lớp học sẽ do các nhà làm nón cao cấp như Sarah Cant, cựu sinh viên của Stephen Jones, giảng dạy.

Không phải tất cả các sinh viên đều đã từng có kinh nghiệm làm nón trước đây, nhưng mỗi người trong số họ khi được chọn đều thể hiện niềm đam mê và khát khao làm chủ kỹ thuật thú vị này. “Điều quan trọng đối với Maison Michel là gặp gỡ thế hệ trẻ muốn theo đuổi nghề làm nón” Priscilla Royer, giám đốc nghệ thuật của Maison Michel, cho biết. “Chúng tôi đã chọn sáu người mà chúng tôi cho là xuất sắc nhất để gánh vác sứ mệnh giữ gìn nghề làm nón trong tương lai. Đây không nhất thiết là những người giỏi nhất, nhưng họ có khát vọng mãnh liệt trong ngành này.”

Niall White, 24 tuổi, hiện thiết kế một chiếc nón ba tầng, chia sẽ rằng niềm đam mê làm nón của anh được khơi gợi từ những thiết kế cao chọc trời tại Folies Bergère ở Paris. Anh đã gây ấn tượng với ban giám khảo bằng sự nhiệt huyết và cam kết vững chắc, đồng thời anh cũng thực tập tại nhà làm nón Holly Young ở Cornwall song song với việc theo học cử nhân thiết kế dệt may tại Đại học Falmouth. Ngoài ra, khóa học còn có Jessica Turley, 22 tuổi, tốt nghiệp xuất sắc ngành thiết kế dệt may tại Edinburgh College of Art, chưa từng làm nón trước đây nhưng rất đam mê với nghề thủ công truyền thống. “Khi tôi biết được rằng họ sẵn sàng nhận những người hoàn toàn chưa biết làm nón và sẽ đào tạo bài bản từ đầu, tôi rất hào hứng. Đây là một cơ hội tuyệt vời sẽ chỉ có một lần trong đời. Tôi không thể chờ để được ra khỏi đây với tư cách là một nhà chế tác nón xuất sắc”.

Đối với Emily Hurst, 22 tuổi, đây là một giấc mơ trở thành hiện thực. Tốt nghiệp ngành thiết kế và xây dựng trang phục từ Đại học Nottingham Trent, cô đã tự học bện rơm bằng cách sử dụng cuốn sách của Main. Chiếc mũ kiểu cao bồi mà cô đang làm chứa 34m rơm và được hoàn thành trong ba ngày. “Kỹ thuật bện rơm là điều mà tôi thực sự yêu thích và nó nằm trong danh sách đỏ của [Heritage Crafts], nghĩa là một nghề thủ công đang có nguy cơ biến mất. Tôi rất đam mê việc khôi phục các kỹ thuật sắp sửa thất truyền và tìm cách đưa chúng vào cuộc sống hiện đại.”

“Chúng tôi không nghĩ rằng có ai như Emily ở quốc gia này” – McAuliffe khen ngợi – “Cô ấy thực sự là một thiên tài. Emily không chỉ bện rơm mà còn nghĩ cách tự trồng rơm. Đó là một cách tiếp cận rất trưởng thành cho độ tuổi của cô ấy và hoàn toàn phù hợp với thế giới xa xỉ”.

Khi các sinh viên nâng những chiếc nón của họ lên để chụp ảnh trong khu vườn Highgrove, họ mang theo tương lai của nghệ thuật làm nón. Một trong số họ sẽ có cơ hội thực tập tại Maison Michel ở Paris hoặc tại một nhà làm nón ở London, nhưng tất cả họ sẽ trở thành những nhà thiết kế nón trẻ tài năng nhất của đất nước. Qua bàn tay của hô, nghệ thuật làm nón hoàn toàn có thể hồi sinh và vươn tới những tầm cao mới.