DAWN NG Người Dệt Nên Dáng Hình Của Nước

Vốn lỡ lòng trót yêu những tinh thể lỏng của nước và băng tan, sau ba năm miệt mài sáng tạo, công trình mới nhất của nữ nghệ sĩ Dawn Ng là thành quả của những thử nghiệm khoa học trên các chất liệu bình dị để thêu dệt nên dáng hình của nước, qua đó thể hiện những chiêm nghiệm đầy chất thơ huyền ảo về thời gian và nhân sinh kiếp người ở thế kỷ 21 này.

rong suốt ba năm, Dawn Ng đã nghiên cứu các trạng thái khác nhau của nước. Nữ nghệ sĩ đã kéo các khối băng từ tủ đông công nghiệp trong studio, xếp chồng nghiêng lên nhau, nhuộm bằng các loại màu khác nhau, phân tích và ghi lại các phản ứng sinh ra từ nhiệt độ, thời gian, sự khác biệt nguyên tố cũng như hoạt động phân hủy hóa học đối với giấy.

Thành quả là công trình sáng tạo Into Air ra đời gồm ba hình thái cuốn hút: Clocks là triển lãm ảnh các khối băng màu, Time Lost Falling in Love là những thước phim time-lapse về quá trình tan chảy, và Ash hồi sinh lớp băng tan từ những ngôi mộ ngập nước thành tuyển tập tranh có độ xỉn màu đặc trưng. Những tác phẩm này đã ra mắt trong triển lãm cá nhân Into Air tại một xưởng sửa chữa tàu cũ ở Jalan Besar vào tháng Giêng, nơi có bối cảnh thời gian phù hợp với chủ đề.

Dawn Ng chia sẻ: “Cả bạn và tôi, tất cả chúng ta là những vật thể phù du đều tan rã qua quá trình lão hóa. Tôi nghĩ băng là vật liệu hoàn hảo. Bởi vì ở môi trường xích đạo, ngay khi bạn lấy một viên đá ra khỏi môi trường lạnh giá, chúng sẽ bắt đầu tan biến, và một phần của quá trình thời gian xuyên qua không gian đó bị thu gọn lại trong chốc lát”.

Bản chất chóng tàn của băng đi ngược lại các phương thức thấu cảm tự nhiên. “Cách chúng ta hiểu về thời gian dựa theo toán học, số liệu, khái niệm tuyến tính… thực sự khá vô ích. Từ lúc sinh ra, chúng ta đã ghi dấu thời gian, thậm chí là lập trình sẵn cho cuộc sống của mình. Nhưng suy đi nghĩ lại, thời gian hoàn toàn mang tính co giãn theo cảm xúc: thời gian trôi nhanh khi bạn đang vui vẻ, chậm lại khi bạn chờ đợi và đứng yên khi bạn yêu một người, một nơi chốn hay là một bài hát ”, Ng trầm tư.

Trong nhiều tháng liền, cô đã nỗ lực hiện thực hóa thời gian bằng hàng loạt thử nghiệm khoa học trên các khối băng nặng hơn 60kg. Cô suy ngẫm: “3 giờ chiều có màu sắc, hình dáng, hình thức trông như thế nào? Qua 15 giờ, băng còn lại bao nhiêu?”. Sau khi tạo hình băng thành các tác phẩm màu, cô để chúng tan chảy và chụp ảnh về quá trình biến chất từ rắn sang lỏng. Nhìn theo trình tự, sự thay đổi hình dạng của băng gợi lên những hiện tượng nguyệt thực kỳ ảo.

Đây cũng là lần đầu tiên nữ nghệ sĩ quay phim time-lapse dưới dạng tác phẩm nghệ thuật. Quá trình băng hóa lỏng hoàn toàn thành thác nước chảy êm đềm có thời gian quay phim lên đến 18 giờ, chỉnh sửa hậu kỳ cũng phức tạp không kém. Cô nói: “Khối băng lớn tan nhanh hơn khối nhỏ, thời gian tan chảy cũng phụ thuộc vào điều kiện môi trường như nhiệt độ studio hàng ngày và chất màu được sử dụng như acrylic, mực, thuốc nhuộm…”. Những thước phim về các khối băng tan lấp lánh chuyển động siêu thực. Mỗi phim có thời lượng từ 20 đến 30 phút, và cô sẽ biết được người xem bị thu hút trong khoảng bao lâu khi thưởng thức phim.

Nếu Clocks là quá trình cố gắng dừng thời gian, các bộ phim time-lapse nhằm bẻ cong thời gian thì Ash thể hiện nỗ lực sàng lọc thời gian. Những bức tranh có độ bão hòa màu thấp tựa như các nhánh sông tĩnh lặng được tạo ra từ lớp băng tan chảy có nhiệm vụ đóng vòng lặp từ thể rắn sang thể khí, tương tự như cách chúng ta quay về với hư vô khi qua đời. Trong thùng gỗ, Dawn Ng đặt giấy màu nước dày để thấm cặn cho đến khi chúng bay hơi hết. Đôi khi, cô thêm bớt lượng giấy và xếp lớp bọc bám để tạo hình mẫu. Ng nói một cách hài lòng: “Tờ giấy có kết cấu khác vì các sợi đã bị chia nhỏ. Đã có cảm giác mục nát thật sự ở đó”.

Thời gian dài đằng đẵng buộc con người phải chấp nhận rằng không thể nào bắt kịp thời gian. Đến cuối cùng, chúng ta chỉ có dấu vết của kỷ niệm. Kỳ lạ thay, sự ‘buông bỏ’ này được tiên đoán trước với cảm giác bất lực do đại dịch Covid-19 mang lại: thay vì không làm được gì, chúng ta có thể bắt đầu từ những việc nhỏ. Thay vì chán nản, Dawn Ng tận dụng quãng thời gian này để sáng tạo nên những tác phẩm khác ngoài Into Air và được đón nhận nhiệt liệt. Trạng thái thích nghi nhẹ nhàng này đã tạo nền tảng cho phương thức hoạt động nghệ thuật của nghệ sĩ, cho phép cô làm nên những tác phẩm tỉ mỉ mang lại sức sống cùng cảm xúc mới mẻ cho những giá trị vốn được xem là tầm thường và dễ chìm vào lãng quên.